Oyun Monitoru

Gaming monitor nədir və niyə fərqlənir?

Gaming monitor standart ekranlardan fərqli olaraq oyun təcrübəsini maksimum dərəcədə rahat və axıcı etmək üçün hazırlanır. Bu tip monitorlar yüksək yenilənmə tezliyi, az gecikmə müddəti və əlavə texnologiyaları ilə oyunçuların ehtiyaclarını qarşılayır. Oyun monitoru yalnız görüntü vasitəsi deyil, həm də oyun performansını artıran əsas avadanlıq hesab olunur.

Oyun monitoru ilə adi monitor arasındakı fərqlər

Adi monitorlar ofis işləri, təhsil və gündəlik istifadə üçün nəzərdə tutulub. Onların Hz dəyəri adətən 60 olur, cavab sürəti isə daha yavaşdır. Gaming monitor isə 120 Hz, 144 Hz, hətta 240 Hz göstəricilərinə malik ola bilər. Bu, oyunlarda hərəkətlərin daha axıcı görünməsini təmin edir.

Bundan əlavə, oyun monitoru daha aşağı cavab müddətinə (1 ms) sahib olur. Bu, xüsusilə sürətli döyüş və yarış oyunlarında oyunçulara böyük üstünlük verir. Beləliklə, gaming monitor ilə adi monitor arasında əsas fərq sürət, cavab müddəti və oyunçular üçün xüsusi texnologiyaların mövcudluğudur.

Oyun təcrübəsinə təsiri

Gaming monitor oyunçulara daha real və immersiv təcrübə təqdim edir. Yüksək Hz dəyəri ekranda bulanıqlığın qarşısını alır, rəng dəqiqliyi isə oyunları daha canlı göstərir. Ultra geniş və kavisli modellər oyunçunun diqqətini tamamilə oyuna cəmləməsinə kömək edir.

Oyun monitoru həm də rəqabətli oyunlarda performansı artırır. Məsələn, FPS və MOBA tipli oyunlarda hər millisekund önəmlidir. Gaming monitor burada oyunçunun reaksiyasını daha dəqiq göstərməyə imkan verir. Bu səbəbdən də peşəkar oyunçular üçün oyun monitoru ən vacib avadanlıqlardan biri sayılır.

Gaming monitorlarda texniki göstəricilər

Gaming monitor seçərkən ən vacib məqam texniki göstəricilərdir. Bu parametrlər birbaşa oyun təcrübəsinə təsir edir və oyunçunun performansını yüksəldir. Oyun monitoru sadəcə böyük ekranla kifayətlənmir, həm də yüksək Hz, aşağı cavab sürəti və əlavə texnologiyalarla fərqlənir.

Hz dəyəri və cavab sürəti

Hz monitor ekranının saniyədə neçə dəfə yeniləndiyini göstərir. Adi monitorlar 60 Hz olur, amma gaming monitor modelləri 120 Hz, 144 Hz və hətta 240 Hz ola bilir. Bu, oyunlardakı hərəkətlərin daha axıcı və təbii görünməsini təmin edir. Xüsusilə FPS və yarış oyunlarında yüksək Hz göstəricisi oyunçular üçün böyük üstünlükdür.

Cavab sürəti də vacib faktordur. 1 ms cavab müddətinə malik oyun monitoru hərəkətləri demək olar ki, gecikməsiz göstərir. Daha yavaş cavab müddəti olan ekranlarda bulanıqlıq və gecikmə müşahidə oluna bilər. Buna görə də oyunçular üçün cavab müddəti aşağı olan gaming monitor ən ideal seçimdir.

G-Sync və FreeSync texnologiyaları

NVIDIA-nın G-Sync və AMD-nin FreeSync texnologiyaları oyun monitoru seçimində mühüm rol oynayır. Bu texnologiyalar ekran yırtılmalarını və görüntü gecikmələrini aradan qaldırır. Gaming monitor bu sistemlərlə təchiz olunanda oyun daha axıcı və stabilləşmiş olur.

Xüsusilə yüksək FPS verən oyunlarda bu texnologiyaların olması oyun təcrübəsini bir neçə dəfə yaxşılaşdırır. Buna görə də peşəkar oyunçular gaming monitor alarkən G-Sync və ya FreeSync dəstəyinə xüsusi diqqət yetirirlər.

HDR və rəng dəqiqliyi

HDR texnologiyası monitorun daha parlaq, daha kontrastlı və daha canlı rənglər təqdim etməsinə imkan verir. Gaming monitor HDR dəstəkləyirsə, oyunlardakı səhnələr daha real görünür. Qaranlıq məkanlarda detalları seçmək, parlaq səhnələrdə isə rəngləri daha dəqiq görmək mümkün olur.

Rəng dəqiqliyi də oyun monitoru üçün vacib göstəricidir. Çünki oyunlarda vizual immersiyanı artırmaq üçün rənglərin real görünməsi əsas şərtdir. HDR və yüksək rəng doyması birlikdə oyunçulara kinoteatr effekti yaşada bilir.

Oyun monitoru ölçüləri və ekran formatları

Gaming monitor seçərkən yalnız texniki göstəricilər – Hz, cavab sürəti və rəng dəqiqliyi – deyil, həm də ekran ölçüsü və formatı həlledici rol oynayır. Oyunçular üçün ekranın böyüklüyü və görüntü forması oyun təcrübəsini tamamilə dəyişdirə bilər. Kiçik ölçülü modellər daha çox peşəkar yarışlarda istifadə olunsa da, geniş və əyri ekranlı modellər oyunçunu vizual olaraq oyunun içinə salır. Bu səbəbdən oyun monitoru alarkən ölçü və format seçimlərinə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır.

24–27 düymlük modellər

Ən çox istifadə olunan oyun monitoru ölçüləri 24 və 27 düymdür. 24 düymlük gaming monitor daha çox e-idman yarışlarında üstünlük qazanır, çünki bu ölçü oyunçunun diqqətini tamamilə ekrana toplamağa kömək edir. Kiçik ölçü həm də daha yüksək FPS əldə etməyə imkan verir, çünki ekran kartı bu ölçüdə daha səmərəli işləyir. Bundan əlavə, 24 düymlük modellərin monitor qiymətləri əlçatan olur, yəni həm peşəkar, həm də hobbi məqsədli oyunçular üçün uyğun seçimdir.

27 düymlük oyun monitoru isə daha çox ev şəraitində istifadə olunur. Bu ölçü həm geniş görüntü təqdim edir, həm də oyun zamanı detalları daha aydın göstərir. Əlavə olaraq, bu ölçü multimedia istifadəsi üçün də idealdır – filmlərə baxmaq, dizayn proqramları ilə işləmək və gündəlik tapşırıqlar üçün universal seçim hesab olunur.

Ultra geniş və əyri ekranlı monitorlar

Son illərdə oyun monitoru bazarında ən çox maraq doğuran modellərdən biri ultra geniş və əyri ekranlı monitorlardır. Ultra geniş format, adətən 21:9 nisbəti ilə təqdim olunur və istifadəçiyə ənənəvi 16:9 formatlı monitorlardan qat-qat geniş görüntü sahəsi yaradır. Bu, xüsusilə yarış, strateji və macəra oyunlarında üstünlük verir, çünki oyunçu daha çox detalı eyni anda görə bilir.

Əyri ekranlı monitor isə tamamilə fərqli bir təcrübə bəxş edir. Bu monitorların ekranı insan gözünün təbii görmə bucağına uyğunlaşdırıldığı üçün görüntü daha real və immersiv görünür. İstifadəçi özünü sanki oyunun içindəy­miş kimi hiss edir. Əlavə üstünlük ondadır ki, əyri ekran yan bucaqlardan baxışda görüntünün təhrif olunmasının qarşısını alır. Beləliklə, oyunçular uzun müddət oynadıqda belə daha az yorğunluq hiss edir.

Əyri ekranlı gaming monitorlar təkcə oyunçular üçün deyil, eyni zamanda dizayn, video montaj və çoxlu pəncərə ilə işləyən mütəxəssislər üçün də ideal seçimdir. Geniş iş sahəsi təqdim etdiyinə görə multitasking prosesini asanlaşdırır. Monitor satışı bazarında bu modellərin qiyməti adi monitorlarla müqayisədə daha yüksəkdir, amma təqdim etdiyi vizual təcrübə və rahatlıq buna tam dəyər.

Gaming monitor qiymətləri və seçim imkanları

Oyun monitoru bazarında qiymətlər çox geniş aralıqda dəyişir və bu, bir neçə əsas faktordan asılıdır: ekran ölçüsü, texnologiya, Hz dəyəri, cavab müddəti, əlavə texnologiyalar (G-Sync, FreeSync, HDR) və istehsalçı marka. İstifadəçi üçün əsas məsələ real tələbatı düzgün müəyyənləşdirməkdir. Çünki hər oyunçuya bahalı modellər lazım olmur, eyni zamanda hər ucuz seçim də uzunmüddətli istifadə üçün münasib deyil.

Ən münasib qiymətli gaming monitor modelləri adətən 24 düymlük və 60–75 Hz göstəricisinə malik olur. Onlar gündəlik oyun və əyləncə üçün kifayətdir, amma peşəkar səviyyədə oyun təcrübəsi təqdim etmir. Bu seqmentdə oyun monitoru qiymətləri əlçatan olur və xüsusilə yeni başlayan oyunçular üçün yaxşı seçimdir.

Orta seqmentdə 27 düymlük, 120–144 Hz və 1–5 ms cavab müddətinə malik modellər yerləşir. Bu tip gaming monitor həm rəqabətli oyunlar, həm də əyləncə üçün balanslı seçim hesab olunur. Orta qiymət seqmentində monitor qiymətləri daha yüksək olsa da, təqdim etdiyi performans uzun müddət oyunçunun ehtiyaclarını qarşılayır. Əksər oyunçular bu seqmentdə öz büdcəsinə və tələbinə uyğun model tapa bilir.

Yüksək seqmentdə isə premium oyun monitoru modelləri yer alır. Bunlar adətən 32 düymlük və daha böyük, 165–240 Hz, 1 ms cavab müddəti və HDR dəstəyi ilə təqdim olunur. Əlavə olaraq, G-Sync və FreeSync texnologiyalarına sahib olurlar ki, bu da oyun təcrübəsini tamamilə fərqli səviyyəyə qaldırır. Bu kateqoriyadakı gaming monitor qiymətləri yüksək olsa da, təqdim etdiyi imkanlar peşəkar oyunçular üçün sərmayəyə dəyər.

Bazar tendensiyaları göstərir ki, son illərdə əyri və ultra geniş ekranlı oyun monitorları da çox populyar olub. Bu modellərin monitor satışı həcmi artıb, çünki istifadəçilər daha immersiv təcrübəyə üstünlük verirlər. Əlavə olaraq, 2K və 4K qətnaməyə malik gaming monitor modellərinin qiymətləri də getdikcə əlçatan olur.

Seçim imkanları isə çox genişdir. Bakı və onlayn platformalarda həm büdcəyə uyğun modellər, həm də peşəkar oyunçular üçün nəzərdə tutulmuş premium oyun monitoru modelləri tapmaq mümkündür. Əsas odur ki, istifadəçi öz ehtiyaclarını dəqiq müəyyənləşdirsin və ona uyğun qiymət aralığında ən yaxşı seçim etsin.

Oyun janrlarına görə gaming monitor seçimi

Gaming monitor seçərkən ilk baxılan göstəricilər texniki parametrlər olsa da, oyun janrı da böyük rol oynayır. Çünki hər janr özünəməxsus tələblərə malikdir.

FPS tipli oyunlarda sürət və reaksiya dəqiqliyi əsasdır. Bu səbəbdən 144 Hz və yuxarı yenilənmə tezliyi, 1 ms cavab müddəti olan oyun monitoru ən doğru seçimdir. Gecikmə və görüntü parçalanması olmayan modellər rəqabətli mühitdə oyunçulara üstünlük qazandırır.

MOBA və strateji oyunlarda daha çox detalları görmək vacibdir. Bu janr üçün 27 düym və yuxarı ölçülü, yüksək qətnaməli gaming monitor istifadəçiyə üstünlük verir. Geniş iş sahəsi oyunçuya daha çox məlumatı eyni anda izləməyə imkan yaradır.

RPG və macəra janrlarında isə vizual keyfiyyət ön plandadır. HDR dəstəyi, rəng dəqiqliyi və yüksək kontrast dəyərləri olan oyun monitoru bu janr üçün ideal sayılır. İstifadəçi özünü oyunun içindəymiş kimi hiss edir.

Yarış və simulyasiya oyunları isə immersiyanı tələb edir. Əyri ekranlı və ultra geniş gaming monitor bu janr üçün ən real təcrübəni yaradır. Yan bucaqlardan görünən əlavə detallar oyunçunun performansına da təsir edir.

Qiymət aralıqlarına görə oyunçular üçün uyğun monitorlar

Oyun monitoru qiymətləri istifadəçinin büdcəsinə və texniki tələblərinə uyğun olaraq fərqli seqmentlərdə təqdim olunur.

Başlayan oyunçular üçün 24 düymlük, 75–120 Hz aralığında gaming monitor kifayət edir. Bu modellər daha ucuz olur və əsas tələbləri qarşılayır. Sadə oyun təcrübəsi üçün münasib seçimdir.

Orta səviyyəli oyunçular 27 düymlük, 144 Hz və 1–5 ms cavab sürətinə malik oyun monitoru seçə bilərlər. Bu seqment balanslıdır: həm rəqabətli oyunlarda, həm də gündəlik istifadədə yaxşı nəticə verir. Qiymət baxımından da əlçatan sayılır.

Peşəkar oyunçular və e-sport iştirakçıları üçün isə yüksək seqment modellər uyğundur. Burada 165–240 Hz yenilənmə tezliyi, 1 ms cavab müddəti, HDR dəstəyi və G-Sync/FreeSync texnologiyaları olan gaming monitor modelləri üstünlük təşkil edir. Onların qiyməti yüksəkdir, amma təqdim etdiyi performans investisiyaya tam dəyər.

Gaming monitor alarkən praktiki məsləhətlər

Oyun monitoru alarkən yalnız texniki göstəricilərə deyil, istifadənin praktik tərəflərinə də diqqət etmək lazımdır.

Birincisi, masa ölçülərinə baxmaq vacibdir. Böyük ekranlı gaming monitor üçün kifayət qədər yer olmalıdır. Əks halda, istifadə rahatlığı azalır.

İkincisi, uzunmüddətli oyun seanslarında göz sağlamlığı qorunmalıdır. Flicker-Free və Blue Light Filter texnologiyalarına sahib oyun monitoru seçmək göz yorğunluğunu azaldır.

Üçüncüsü, gələcəkdə istifadə imkanlarını nəzərə almaq lazımdır. Əgər oyunçu yaxın illərdə daha güclü ekran kartına keçməyi planlaşdırırsa, 2K və ya 4K qətnaməyə malik gaming monitor seçmək sərfəli olar.

Nəhayət, zəmanət və satış sonrası dəstək də önəmlidir. Tanınmış brendlərin oyun monitoru modelləri daha uzunmüddətli istifadə və servis imkanları təqdim edir. Bu isə alıcıya əlavə güvən verir.